Viskozite

Viskozite

Viskozite

Viskozite Nedir?

Viskozite, akışkanın akmaya karsı gösterdiği direncin ölçüsüdür. Akmazlık olarak isimlendirilir. Viskoziteyi
etkileyen en önemli faktör sıcaklıktır. Sıvılarda sıcaklık arttıkça viskozite azalır. Düşük viskozite, ince ve kolay
akan akışkanı ifade ederken, yüksek viskozite ise kalın ve zor akan akışkanı ifade etmektedir. Viskozite sayesinde
basınç altında iki yüzey arasında yağ filmi oluşur ve sistem parçalarının aşınmadan uzun yıllar çalışması sağlanır.

 

Dinamik viskozite(µ)
Dinamik viskozite (mutlak viskozite), kayma hareketine karşı
akışkan katmanların gösterdiği iç sürtünme direncini ifade eder
Dinamik viskozitenin SI fiziksel birimi (Pa.s)=N.s / m2 =kg / (m.s)
Dinamik viskozite için CGS fiziksel birimi Poise(P) =g / (cm.s)
ASTM standartlarında centipoise (cP) olarak ifade edilir.
1 P =100 cP , 1 P=0,1 Pa.s , 1cP=1 mPa.s =g / (m.s)


Kinematik viskozite(ν)
Kinematik viskozite, akışkanın belli sıcaklıktaki dinamik viskozitesinin(µ) aynı sıcaklıktaki
yoğunluğuna (ρ) bölümü ile elde edilir.
ν = µ / ρ


Motor yağları ve Endüstriyel yağlar sınıflaması, kinematik viskoziteye göre yapılmıştır.
Kinematik viskozitenin SI fiziksel birimi (m2 / s)Kinematik viskozite için CGS fiziksel birimi Stokes(St) =cm2/ s
Uygulamada centistokes(cSt) cinsinden ifade edilir.
1 St =100 cSt , 1 cSt =1 mm2 / s

 

SI : Uluslararası Birimler Sistemi
CGS : Uzunluk birimini santimetre(cm), kütle birimini gram(g), zaman birimini saniye(s) olarak esas alır.
ASTM : Amerikan Test ve Malzeme Derneği

 

Endüstriyel uygulamaların bir çoğunda çalışma sıcaklıkları 40˚C civarında olduğundan Hidrolik yağlar, Dişli yağları,
Türbin yağları gibi ürünlerde 40˚C’deki viskozite değerleri kullanılır. Otomotiv uygulamalarında ise çalışma sıcaklıklar
100˚C civarında olduğundan Motor yağları ve Otomotiv Dişli yağları gibi ürünlerde 100˚C’deki viskozite değerleri kullanılır.

 

 

Motor Yağları SAE Viskozite Sınıflaması

SAE (Otomotiv Mühendisleri Birliği), yağları 100˚C’deki kinematik viskozite değerlerine göre sınıflandırır. SAE 10W-30 motor yağı için, ‘10’ soğukta çalışma koşullarını ifade etmektedir. W harfi Winter(Kış) anlamına gelmektedir. ‘30’ ise 100˚C’deki viskozite aralığını temsil etmektedir. Buna göre SAE 10W-30 bir yağın 100˚C’deki kinematik viskozite değerinin 9,30 cSt ile 12,50 cSt arasında olması gerekir. Ayrıca bu yağın -25˚C’deki viskozitesinin en fazla 7000 cP ve -30˚C’de pompalanabilmesi gerekir.

Endüstriyel Yağlar ISO Viskozite Sınıflaması

ISO(Uluslarası Standart Örgütü), yağları 40˚C‘deki kinematik viskozite değerlerine göre sınıflandırır.

cP Olarak Diğer Viskozite Ölçümleri:

CCS (Cold Crank Simulator)
Motor yağının -15˚C ile -35˚C arasında yüksek kesme oranlarınd
(High Shear Rates) laboratuvar ortamında test edilmesidir. Bu test düşük
sıcaklıklarda motorun ilk hareketini temsil eder.


MRV (Mini Rotary Viscometer)
Motor yağının -20˚C ile -40˚C arasında düşük kesme oranlarınd
(Low Shear Stress) laboratuvar ortamında test edilmesidir. Bu test
yağın düşük sıcaklıklardaki pompalanabilme özelliğini temsil eder.


HT-HS (High Temperature – High Shear)
Motor yağının 150˚C yüksek sıcaklık değerinde ve 106 s-1 yüksek kesme
oranı ile laboratuvar ortamında test edilmesidir. Bir SAE 10W-30 yağ için
HTHS viskozite değeri minimum 2,9 cP olmalıdır.
Düşük HTHS değeri daha fazla yakıt ekonomisi sağlarken, Yüksek HTHS
değeri zor şartlarda daha fazla koruma sağlar. Bu nedenle motor yağı
geliştirilirken HTHS değerinin belirlenmesi kritik öneme sahiptir.

PDF OLARAK İNDİR