Sentetik esaslı yağlar kimyasal yolla elde edilen yağlardır. Doğal yapıya sahip diğer yağların görev yapamayacakları hallerde yağlamayı yapabilmek amacıyla üretilirler.Sentetik esaslı yağlar minerallere oranla daha yüksek veya daha düşük sıcaklıklara ve yüksek basınca dayanıklıdır.
Sentetik yağın hammaddesi ileri teknoloji ile ve çok karmaşık işlemlerden geçerek üretildiği için maliyeti mineral yağlara göre daha yüksektir. Bu da ürünün fiyatını etkiler.
Motor yağlarının kullanım süreci içinde kimyasal yapısı değişir ve bünyesine çok farklı maddeler girer. Zamanla katkı maddelerinin etkinliği ve yağın motoru güçlendiren ve koruyan özellikleri kaybolur. Bu nedenle normal kullanım süresi bitiminde motor yağı muhakkak değiştirilmeli ve araç yeni motor yağı ile koruma altına alınmalıdır. Atık motor yağları doğaya gelişigüzel atıldığında kalıcı ekolojik zararlara neden olur. Su, toprak ve hava kirliliğine yol açarak çevreye ve insan sağlığına zarar verir. Atık motor yağları toprağa ve suya dökülmemelidir. Toprağa dökülen atık motor yağları yeraltı sularına karışmakta ve 1 litre atık motor yağı 800 bin litre içme suyunu kullanılamaz hale getirdiği bilinmektedir.
21 Ocak 2004 tarihinde yayınlanan ve 30 Temmuz 2008 tarihinde yenilenen Atık Yağların Kontrolü Yönetmeliği çevre ve insan sağlığı için tehlike oluşturan atık motor yağlarının doğru koşullarda kayıt altına alınarak toplanmasını ve Avrupa birliği ilkelerine uygun koşullarda bertaraf edilmesini amaçlamaktadır. Yönetmelik zararlı bir atık olan atık motor yağlarının geçmişte ülkemizde yaygın olarak yapıldığı gibi kontrolsüz ortamlarda ısınma amaçlı yakılmasını, akaryakıta karıştırılmasını veya lisanssız işletmelerce düşük kaliteli yağ üretiminde tekrar hammadde olarak kullanılmasını yasaklamaktadır.
Ülkemizin önde gelen akaryakıt, LPG ve madeniyağ üreticilerinin oluşturduğu PETDER Petrol Sanayi Derneği, 2004 yılında Çevre ve Orman Bakanlığının koordinasyonunda bu yönetmeliğin hedeflerini gerçekleştirmek üzere önemli bir projeyi başlatmıştır. Ülkemizin önde gelen madeniyağ üreticileri, ithalatçıları ile araç ithalatçıları bu projeyi birlikte hayata geçirmektedirler. Bu projenin amacı araç servisleri, akaryakıt istasyonları ve kamuya ait toplu taşıma ve temizlik araçlarından kaynaklanan atık motor yağlarını doğru koşullarda lisanslı ve yetkili ekiplerce toplayarak bakanlıkça lisanslı tesislerde çevre ve insan sağlığına zarar vermeyecek şekilde işleme veya bertaraf edilmesini sağlamaktır.
30 Temmuz 2008 tarihinde yayınlanan Yönetmeliğe göre Petrol Sanayi Derneği (PETDER), T.C. Çevre ve Orman Bakanlığı tarafından ülke genelinde Atık Motor Yağlarının toplanması ve lisanslı tesislerde ürün/enerji olarak geri kazanımı veya bertarafının sağlanması konularında “Yetkilendirilmiş Kuruluş” olarak atandı. Yönetmelik hükümleri gereği atık motor yağları sadece “Motor Yağı Üreticisi” veya “Yetkilendirilmiş Kuruluşlar” tarafından toplanabilmektedir. Atık motor yağların toplanması ve bertarafı ile ilgili olarak şirketimiz, PETDER'e Yetkilendirilmiş Kuruluş sıfatıyla sorumluluk devrinde bulunmuştur. Şirketimizin Yönetmelik hükümlerini yerine getirmek üzere yapmış olduğu bu sorumluluk devri neticesinde; Şirketimiz tarafından piyasaya sürülen ve atık hale gelen motor yağlarının toplanmasında Bakanlık tarafından Yetkilendirilmiş Kuruluş olan PETDER yetkilidir. Bunun dışındaki gerçek ve tüzel kişiler tarafından toplanması ve bertarafı Yönetmeliğe göre yasaktır.
PETDER, atık motor yağı toplama organizasyonu ile Türkiye’nin dört bir yanına miktar ve mesafe gözetmeksizin bedelsiz olarak hizmet vermektedir. Atık üreticileri, bilgi almak veya yönetmelik esaslarına göre biriktirdikleri atık motor yağlarının alınması için Yetkilendirilmiş Kuruluş olarak PETDER’e www.petder.org.tr internet sitesinden, atikyag@petder.org.tr e-posta adresinden veya 0212– 220 39 99 numaralı telefondan ulaşılabilirler. Toplama işlemleri, merkezi planlama ile uydu üzerinden takip edilmekte, Avrupa Birliği Standartlarına uygun araçlar ve eğitimli personeller ile yapılmaktadır.
Dişli yağları için kullanılan API sınıflandırmasıdır. GL-5'te aşırı basınç katığı daha fazladır ve genellikle ağır çalışma koşullarında kullanılır. Aksi belirtilmediği sürece, GL-4 tavsiye edilen yerlerde GL-5 kullanılmamalıdır. Çünkü GL-5'te fazladan bulunan aşırı basınç katığındaki kükürt, sarı metalleri aşındırır.
Dişli yağı özellikle otomobillerde, kamyonlarda ve diğer araçlarda bulunan şanzımanlar, transfer kutuları ve diferansiyeller için üretilen bir yağlayıcıdır. Yüksek viskoziteli bir madde olan dişli yağı çoğunlukla organosülfür bileşenlerini içerir. Birtakım modern otomatik sistemlerde (birleşik şanzıman ve diferansiyel kutusu) yüksek viskoziteli bir yağ kullanılmaz. Onun yerine viskozitesi daha düşük olan ve otomatik şanzıman basıncında tutulan hidrolik sıvısı uygulanır. Dişli yağları, yağlayıcı madde pazarının yaklaşık %20’sini oluşturur.
Dişli yağı ile motor yağı arasındaki en büyük fark dişli yağının daha yüksek viskoziteye sahip olmasıdır. Otomotiv Mühendisleri Derneği (SAE) dişli yağı için bir viskozite sınıflandırma rehberi yayınlamıştır. Bu rehbere göre SAE’nin dişli yağı sınıflandırma ölçeği, motor yağı sınıflandırma ölçeğinden farklıdır.
Tek Dereceli Dişli Yağı
SAE, tek dereceli bir ölçekteki bir sıcaklıkta çalışmaya uygun dişli yağlarını derecelendirir. Yüksek ortam sıcaklığına göre olan dişli yağını tek bir sayı tayin eder (örneğin, SAE 80 veya SAE 250). Bu yağların viskozitesi 100°C’de ölçülür; dişli yağını temsil eden sayı arttıkça yağ daha viskoz bir özellik kazanmaktadır. Taşıdığı sayıdan sonra “W” alan tek dereceli bir dişli yağının (SAE 70W, SAE 80W) viskozite sınıfı -17°C’de ölçüm yapılarak belirlenmiştir. Bu dişli yağı düşük ortam sıcaklıklarına yöneliktir.
Çok Dereceli Dişli Yağı
Bazı dişli yağları, farklı çalışma sıcaklılarında viskozitelerini değiştiren katkı maddeleri ihtiva eder. Bu dişli yağları SAE tarafından “çok dereceli” olarak nitelendirilmektedir. Yani yağın düşük ve yüksek sıcaklıkta viskozitesine göre bir sınıf oluşturulmuştur. Örneğin, SAE 80W-90 dişli yağının düşük sıcaklık sınıfı 80, yüksek sıcaklık sınıfı ise 90’dır.
Yağ Viskozitesini Kıyaslama.
Önceden de bahsedildiği gibi dişli yağının viskozite değerleri, motor yağının viskozite değerleriyle doğrudan kıyaslanamaz. Örnek olarak, 75W-90 dişli yağı ile 10W-40 motor yağının viskozitesi neredeyse aynıdır. Benzer olarak 80W-90 dişli yağı ile 20W-40 motor yağı hemen hemen aynı viskoziteye sahiptir.